İşte Anatoli Fomenko hakkında kapsamlı bir markdown formatında bilgi:
# Anatoli Timofeevich Fomenko
**Anatoli Timofeevich Fomenko** (Rusça: Анатолий Тимофеевич Фоменко; d. 13 Mart 1945, Donetsk Oblastı, Sovyetler Birliği), [Rus](https://www.nedemek.page/kavramlar/rus) matematikçi, [Moskova Devlet Üniversitesi](https://www.nedemek.page/kavramlar/moskova%20devlet%20üniversitesi) profesörü, farklı geometriler ve topoloji alanlarında uzmanlaşmış, aynı zamanda kronoloji ve tarih alanında da tartışmalı bir figürdür. Özellikle, [Yeni Kronoloji](https://www.nedemek.page/kavramlar/yeni%20kronoloji) teorisiyle tanınır.
## Hayatı ve Kariyeri
Fomenko, 13 Mart 1945 tarihinde Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Donetsk Oblastı bölgesinde doğdu. Moskova Devlet Üniversitesi'nden mezun oldu ve aynı üniversitede profesör olarak görev yapmaya başladı. Matematik alanındaki çalışmalarıyla tanınmasının yanı sıra, tarih ve kronoloji konularına da ilgi duymaya başladı.
Fomenko, 1990'lı yılların başından itibaren [Yeni Kronoloji](https://www.nedemek.page/kavramlar/yeni%20kronoloji) teorisini geliştirmeye başladı. Bu teori, geleneksel tarih yazımını reddederek, dünya tarihinin aslında çok daha kısa olduğunu ve birçok olayın yanlış tarihlerle ilişkilendirildiğini iddia eder.
## Yeni Kronoloji Teorisi
Fomenko'nun [Yeni Kronoloji](https://www.nedemek.page/kavramlar/yeni%20kronoloji) teorisi, geleneksel tarihsel kronolojiyi sorgulayan ve alternatif bir zaman çizelgesi öneren tartışmalı bir teoridir. Bu teorinin temel iddiaları şunlardır:
* **Tarihsel Olayların Yeniden Tarihlendirilmesi:** Fomenko, birçok önemli tarihsel olayın aslında yanlış tarihlerle ilişkilendirildiğini ve bunların daha yakın zamanlara ait olduğunu savunur. Örneğin, [Roma İmparatorluğu](https://www.nedemek.page/kavramlar/roma%20imparatorluğu), [Antik Yunan](https://www.nedemek.page/kavramlar/antik%20yunan) ve [Mısır](https://www.nedemek.page/kavramlar/mısır) gibi medeniyetlerin tarihlerinin aslında birbirine çok daha yakın olduğunu iddia eder.
* **İstatistiksel Analiz:** Fomenko, tarihsel metinlerin istatistiksel analizini kullanarak kronolojik anomaliler ve tutarsızlıklar bulduğunu iddia eder. Bu analizler, bazı tarihsel dönemlerin ve figürlerin aslında aynı olaylara veya kişilere farklı isimler altında atıfta bulunduğunu öne sürer.
* **Geleneksel Kronolojinin Eleştirisi:** Fomenko, geleneksel kronolojinin hatalı olduğunu ve kasıtlı olarak manipüle edildiğini savunur. Özellikle, [Joseph Scaliger](https://www.nedemek.page/kavramlar/joseph%20scaliger) ve [Dionysius Exiguus](https://www.nedemek.page/kavramlar/dionysius%20exiguus) gibi tarihçilerin çalışmalarını eleştirir ve onların kronolojik hesaplamalarının hatalı olduğunu iddia eder.
* **Dünya Tarihinin Kısalığı:** Fomenko'ya göre, dünya tarihi aslında çok daha kısadır ve birçok önemli olay [Orta Çağ](https://www.nedemek.page/kavramlar/orta%20çağ)'da gerçekleşmiştir. Örneğin, [Büyük İskender](https://www.nedemek.page/kavramlar/büyük%20iskender), [Cengiz Han](https://www.nedemek.page/kavramlar/cengiz%20han) ve diğer önemli figürlerin aslında aynı kişi olabileceğini öne sürer.
## Eleştiriler
Fomenko'nun [Yeni Kronoloji](https://www.nedemek.page/kavramlar/yeni%20kronoloji) teorisi, tarihçiler, arkeologlar ve diğer bilim insanları tarafından geniş çapta eleştirilmektedir. Eleştirilerin başlıca nedenleri şunlardır:
* **Bilimsel Kanıt Eksikliği:** Fomenko'nun teorisi, bilimsel kanıtlara dayanmamakta ve genellikle tarihsel metinlerin ve arkeolojik bulguların yanlış yorumlanmasına dayanmaktadır.
* **Metodolojik Sorunlar:** Fomenko'nun istatistiksel analizleri, metodolojik olarak kusurlu bulunmakta ve sonuçları manipüle etmeye açık olduğu düşünülmektedir.
* **Akademik Red:** Fomenko'nun teorisi, akademik çevrelerde geniş çapta reddedilmiştir ve çoğu tarihçi tarafından sahte bilim olarak kabul edilmektedir.
* **Komplo Teorisi:** [Yeni Kronoloji](https://www.nedemek.page/kavramlar/yeni%20kronoloji), bazı eleştirmenler tarafından bir komplo teorisi olarak değerlendirilmekte ve tarihsel gerçekleri çarpıtmakla suçlanmaktadır.
## Eserleri
Fomenko, [Yeni Kronoloji](https://www.nedemek.page/kavramlar/yeni%20kronoloji) teorisini detaylı olarak açıkladığı birçok kitap yazmıştır. Bu kitaplar genellikle birden fazla cilt halinde yayınlanmıştır ve çeşitli dillere çevrilmiştir. En bilinen eserlerinden bazıları şunlardır:
* "History: Fiction or Science?" (G.V. Nosovskiy ile birlikte)
* "Empirical-Statistical Analysis of Narrative Material and Its Applications to Historical Dating"
* "Methods of Statistical Analysis of Narrative Texts and Applications to Chronology"
## Sonuç
Anatoli Fomenko, matematik alanındaki başarılarının yanı sıra, [Yeni Kronoloji](https://www.nedemek.page/kavramlar/yeni%20kronoloji) teorisiyle de tanınan tartışmalı bir figürdür. Teorisi, akademik çevrelerde geniş çapta eleştirilse de, bazı kişiler tarafından ilgiyle takip edilmektedir. Fomenko'nun çalışmaları, tarih yazımı ve kronoloji konularında farklı bir bakış açısı sunsa da, bilimsel geçerliliği konusunda ciddi şüpheler bulunmaktadır.